در سراسر قرآن خلقت آسمانها و زمین مجموعا 6 روز بیان شده است ولی اگر مجموع ایات 9 تا 12 سوره فصلت را جمع بزنیم 8 روز می شود و این بعنوان تناقضی آشکار است . ;قبل از اینکه جواب شبهه را بدهم اول آیاتی که بیان می دارد آسمانها و زمین مجموعا در شش روز خلق شده اند را می آورم : اللَّهُ الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَیْنَهُمَا فِی سِتَّةِ أَیَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ مَا لَکُم مِّن دُونِهِ مِن وَلِیٍّ وَلَا شَفِیعٍ أَفَلَا تَتَذَکَّرُونَ خداوند کسى است که آسمانها و زمین و آنچه را میان این دو است در شش روز [= شش دوران] آفرید، سپس بر عرش (قدرت) قرار گرفت؛ هیچ سرپرست و شفاعت کنندهاى براى شما جز او نیست؛ آیا متذکّر نمىشوید؟! السجده/4 »» و در آیات (ق/38،اعراف/54،حدید/4،فرقان/59) نیز حقیقت آسمانها و زمین در شش روز مطرح شده است. حال نگاهی به آیات 9 تا 12 سوره فصلت بیندازیم : قُلْ أَئِنَّکُمْ لَتَکْفُرُونَ بِالَّذِی خَلَقَ الْأَرْضَ فِی یَوْمَیْنِ وَتَجْعَلُونَ لَهُ أَندَادًا ذَلِکَ رَبُّ الْعَالَمِینَ بگو: آیا شما به آن کس که زمین را در دو روز آفرید کافر هستید و براى او همانندهایى قرارمىدهید؟! او پروردگار جهانیان است! وَجَعَلَ فِیهَا رَوَاسِیَ مِن فَوْقِهَا وَبَارَکَ فِیهَا وَقَدَّرَ فِیهَا أَقْوَاتَهَا فِی أَرْبَعَةِ أَیَّامٍ سَوَاء لِّلسَّائِلِینَ او در زمین کوههاى استوارى قرار داد و برکاتى در آن آفرید و موادّ غذایى آن را مقدّر فرمود،درست به اندازه نیاز تقاضا کنندگان! ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاء وَهِیَ دُخَانٌ فَقَالَ لَهَا وَلِلْأَرْضِ اِئْتِیَا طَوْعًا أَوْ کَرْهًا قَالَتَا أَتَیْنَا طَائِعِینَ سپس به آفرینش آسمان پرداخت، در حالى که بصورت دود بود؛ به آن و به زمین دستور داد: به وجود آیید (و شکل گیرید)، خواه از روى اطاعت و خواه اکراه!» آنها گفتند: ما از روى طاعت مىآییم (و شکل مىگیریم)!» فَقَضَاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ فِی یَوْمَیْنِ وَأَوْحَى فِی کُلِّ سَمَاء أَمْرَهَا وَزَیَّنَّا السَّمَاء الدُّنْیَا بِمَصَابِیحَ وَحِفْظًا ذَلِکَ تَقْدِیرُ الْعَزِیزِ الْعَلِیمِ در این هنگام آنها را بصورت هفت آسمان در دو روز آفرید، و در هر آسمانى کار آن (آسمان) را وحى (و مقرّر) فرمود، و آسمان پایین را با چراغهایى [= ستارگان] زینت بخشیدیم، و (با شهابها از رخنه شیاطین) حفظ کردیم، این است تقدیر خداوند توانا و دانا! که در این دسته اگر جمع بزنیم مجموع ایام خلقت 8 می شود .دو روز زمین .چهار روز استواری کوهها و تقدیر اوقات و برکات و دو روز خلقت آسمانها: 8=2+4+2 پاسخ مشهوری كه به این شبهه داده شده است این است كه " اربعة ایام" (چهار روز) منظور تتمه چهار روز است، به این ترتیب در دو روز اول از این چهار روز زمین آفریده شد، و در دو روز بعد سایر خصوصیات زمین، به اضافه خلقت آسمانها در دو روز مجموعا شش روز (شش دوران) مىشود. نظیر این تعبیر در زبان عرب و تعبیرات فارسى نیز وجود دارد که فى المثل گفته مىشود: از اینجا تا مکه ده روز طول مىکشد، و تا مدینه پانزده روز، یعنى پنج روز فاصله مکه و مدینه است و ده روز فاصله اینجا تا مکه. البته اگر آیات متعدد آفرینش در شش روز نبود چنین تفسیرى پذیرفته نمىشد، ولى از آنجا که آیات قرآن یکدیگر را تفسیر مىکنند، و قرینه یکدیگر مىشوند، تفسیر بالا بخوبى قابل قبول است. شاید نیاز به تذکر نداشته باشد که" روز" در آیات فوق هرگز به معنى روز معمولى نیست، چرا که قبل از آفرینش زمین و آسمان اصلا روز به این معنى وجود نداشت، بلکه منظور از آن دورانهاى آفرینش است که گاه میلیونها یا میلیاردها سال به طول انجامیده. اما تحقیقی که حقیر در این باره انجام داده ام : اولا تفاوتی آشکار است بین آیات .در تمامی آیاتی که بیان می دارد خلقت آسمانها و زمین در شش روز خلق شده از ماده خلق استفاده شده اما در آیه ای که برخی شبهه وارد ساخته اند که مجموع آن می شود 8 روز و مربوط به آسمانها است از لفظ خلق استفاده نشده بلکه از ماده قضی استفاده شده است. که ماده قضی با خلق تفاوت دارد و معنی تحکیم کردن و محکم کردن آسمانها را دارد بله اگر گفته بود فخلق سبع سَمَاوَاتٍ فِی یَوْمَیْنِ اشکال وارد بود . پس نمی توان از ایات استفاده کرد که در شش روز زمین و تقدیرات خلق شده و در دو روز آسمانها که بگوییم مجموع آن می شود 8 روز که با دیگر آیات تناقض داشته باشد از طرف دیگر آیه دهم ( و جَعَلَ فیها رَوَاسِیَ .)هم در مورد خلقت زمین نیست بلکه در مورد استوار کردن کوه ها و تقدیر کردن اوقات هست که این مرحله بعد از خلقت صورت گرفته . تنها چیزی که می توان گفت در آیات شریفه سوره فصلت تصریح به آن شده در دو روز خلق شدن زمین هست .اما در مورد اینکه آسمانها در چند روز خلق شده اند هیچ بیانی در این آیات نیامده . پس تنها می توان می توان گفت خلقت زمین دوروز بوده اما اینکه آسمانها در چند روز بوده را دلیلی از قرآن نداریم که چند روز بوده . پس قرآن دو چیز را تصریح نموده :زمین به تنهایی در دو روز خلق شده و مجموع زمین و آسمانها در شش روز. که این دو باهم هیچ تناقض و تضادی ندارند سوال : گفته شده که زمین در دو روز خلق شده و سپس آسمانها در دو روز محکم شده در حالی که اول آسمان بطور کامل بوجود آمده بود که زمین بوجود آمد منظور از روز همان روز معمولی است . حضرت محمد معتقد بود که خداوند در روزهای یکشنبه و دوشنبه و سه شنبه و چهارشنبه زمین را آفرید و در روزهای پنج شنبه و جمعه هفت طبقه آسمانی که دربالای زمین هستند و هنوز دانشمندان موفق به کشف آن نشدند را آفرید و در روز شنبه فرشتگان را خلق کرد. و جمعا یک هفته میشود پاسخ : در آیه هم هیچ بیان نشده که خلقت آسمان بعد از زمین صورت گرفته محکم و استوار شدن با خلقت تفاوت دارد علاوه بر آن روز از زبان دین تفاوت دارد با آنچه شما می پندارید :المعارج : 4 تَعْرُجُ الْمَلائِكَةُ وَ الرُّوحُ إِلَیْهِ فی یَوْمٍ كانَ مِقْدارُهُ خَمْسینَ أَلْفَ سَنَةٍ الحج : 47 وَ یَسْتَعْجِلُونَكَ بِالْعَذابِ وَ لَنْ یُخْلِفَ اللَّهُ وَعْدَهُ وَ إِنَّ یَوْماً عِنْدَ رَبِّكَ كَأَلْفِ سَنَةٍ مِمَّا تَعُدُّونَ سوال : چگونه زمین كه سر سوزنی هم در مقابل اقیانوس جهان به شمار نمی رود خلقتش 2 روز تمام - به تصریح قرآن - وقت گرفته و مابقی كائنات در دو سه روز باقی مانده؟ پاسخ : در اسلام زمین محور خلقت تصور نشده و همچنین می توانم ادعا کنم در اسلام به کوچک بودن زمین در مقابل گیتی پهناور تصریح شده . روز در آیه شریفه به معنی 24 ساعت نیست و همچنین بهتره بدونید خداوند کارش کن فیی هست. شما در ذهنتان چه یک وجب زمین را تصور کنی چه هزاران کیلومتر زمین را تصور کنی از جهت زمانی هیچ تفاوتی نمیکند سوال : دانشمندان حتی توانستند که اولین تشعشعات کیهانی مربوط به 13.7 میلیارد سال قبل را بوسیله تلسکوپ هابل ببینند. سال 2013 هم تلسکوپ جیمز وب به فضا میره و میتونیم کراتی که در ستاره های بسیار دور هستند را ببینیم اگر خلق کردن را بوجود آوردن از هیچ فرض کنیم ، خلقت تمامی کائناتی که در جهان وجود دارند در 13.7 سال پیش آنهم بطور یکجا بصورت انرژی بوده است. از آن موقع به بعد آن انرژی نظم گرفت حال ببین این حرف چگونه است که خدا در دو روز زمین را آفرید و در چهار روز کوهها و مواد غذایی را آفرید و سپس در دو روز هفت آسمان را آفرید یا محکم ساخت . زمانی که زمین بوجود آمده بود آسمانها بطور کامل بوجود آمده بود و محکم ساختن مفهومی ندارد ! .ضمنا طبق این آیه سوره نوح 15،16 لَمْ تَرَوْا كَیْفَ خَلَقَ اللَّهُ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ طِبَاقًا، وَجَعَلَ الْقَمَرَ فِیهِنَّ نُورًا وَجَعَلَ الشَّمْسَ سِرَاجًا" آیا نمی بینید چگونه خدا هفت آسمان طبقه طبقه را بیافرید و ماه را روشنی آنها ، و خورشید را چراغشان گردانید ؟ آیا ماه روشنی این هفت آسمان و خورشید چراغشان است ؟ قران زمین را مركز جهان میداند . پاسخ : اولا در قرآن نیامده اول زمین از عدم خلق شده و بعد آسمان از عدم . در آیات اکثر مواقع خلقت آسمان ها مقدم بر الارض شده اما این آیه : ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاء وَهِیَ دُخَانٌ فَقَالَ لَهَا وَلِلْأَرْضِ اِئْتِیَا طَوْعًا أَوْ کَرْهًا قَالَتَا أَتَیْنَا طَائِعِینَ اینجا اصلا نگفته خداوند بعد از زمین آسمان را خلق کرده بلکه حتی بیان داشته آسمان بوده و به شکل دخان بوده ! پس بوده نه اینکه بعد از زمین خلق شده باشه در ثانی چندین مقیاس روز هست و مشخص نشده ان شش روز چگونه بوده وانگهی بر فرض که درست باشد خلقت در 13700000000 روز پیش صورت گرفته باشد چه ربطی دارد به اینکه اینها در شش روز خلق شده باشند مثلا می گوییم فلان منزل در بیست سال پیش بنا شده و دیگری می گوید این خانه در عرض شش سال ساخته شده و بعد شما می گویی این تناقض داره .بیست سال یا شش سال حرف شما عین همین است در خصوص آیات 15 و16 سوره نوح هم باید توجه داشت كه اولا با قرآن می توان دریافت که خورشید اعظم از قمر است حال در این آیه می بینم تنها بیان شده خورشید یک سراج است یعنی یک چراغ ثانیا در مورد قمر باز به خاطر توجه به ترجمه ها به غلط رفته اید .شما اینگونه ترجمه کرده اید : آیا نمی بینید چگونه خدا هفت آسمان طبقه طبقه را بیافرید و ماه را روشنی آنها ، در حالیکه وقتی به آیه شریفه نگاه میکنیم می بینم اینگونه آمده : وَجَعَلَ الْقَمَرَ فِیهِنَّ نُورًا بله اگر در آیه شریفه بجای فیهن کلمه لهن آمده بود حرفی، اما فیهن با لهن تفاوت دارد پس معنی چنین می شود : آیا نمی بینید چگونه خدا هفت آسمان طبقه طبقه را بیافرید و ماه را نور در این آسمانها قرار داد. که این تعبیر هیچ اشکالی ندارد و گمان نکنم هیچ عاقلی هم منکر این شود که ماه در اسمان نور می دهد خلاصه و جمع بندی جواب در مورد زمان خلقت را بیان میکنم : خلقت آسمانها و زمین مجموعا در شش روز بوده در هیچ جای قرآن دلیلی وجود ندارد که بتوان با آن ثابت کرد خلقت چهار روز بوده یا هشت روز بود آیاتی که موهم این مطلب هستند نمی گویند خلقت اسمانها و زمین مجموعا هشت روز شده بلکه خلقت زمین و آسمان و تقدیر اوقات و تحکیم آسمانها در هشت روز بوده در قرآن دلیلی نداریم که آسمان ها در دو روز خلق شده باشند تنها داریم تحکیم(قضی)آسمانها در دو روز بوده نه خلقت آسمانها در قران دلیلی نداریم که اول زمین خلق شده و سپس آسمان تنها می توانیم ثابت کنیم که تحکیم آسمان بعد از زمین بوده مراد از روز و یوم در شش روز خلقت شبانه روز نیست پاسخی دیگر به سوال اصلی : استاد آیت الله امجد در درسهائی از اخلاق می فرماید: آفرینش آسمانها و زمین در شش روز است. توجه داشته باشید که روز و شب بر اثر حرکت وضعی زمین است و در ان زمان اصلا زمینی نبوده که ما شش روز به حساب همین روزهای کنونی داشته باشیم - پس خلقت زمین و آسمان و مابین آن را در شش مرحله وجود داشته است. اینکه میگویند زمین قطعه ای از خورشید بوده و ازآن جدا شده و سالها سرد شده و در آن دحوالارض رخ داده و. ریزه کاریهائی است که قرآن در مورد آن صحبت نکرده و به ما هم ربطی ندارد زیرا قرآن کتاب تربیت است. نگاه کردن به ریزه کاریهای طبیعت و ادبیات و علم و. خیلی خوب است و برای دیدن عظمت الهی است ولی باید بدانیم بیان چیزهای غیر ضروری بالاخص از سوی مبلغان دین مایه تاسف است و خدا هم نمی خواهد این ریزه کاریها را بگوید و اصل مطلب را که در مسیر هدایت است بازگو میکند. آنچه در قرآن مهم است تربیت و اخلاق قرآنی است. و پی بردن به چگونگی و کیفیت بسیاری از چیزها مهم نیست . مانند چگونگی پدید آمدن آسمانها و یا کیفیت معاد که همه حکمای اسلام در مورد آن بحث کرده اند که قائل به معاد جسمانی هستند و هر کسی کیفیت و چگونگی آن را به گونه ای دانسته و البته این قبیل مسائل به درد ما هم نمی خورد - اعتقاد به معاد است که غیر قابل انکار است.
مقام نیست که انسان را می‌سازد، بلکه انسان است که مقام را می‌سازد. برده می‌تواند مردی آزاد باشد، جبار و خود کامه و هم می‌تواند برده باشد؛ این خود ماییم که مقام و موقعیت را پست یا عالی می‌سازیم.
آیه: يَا أَيُّهَا الْإِنْسَانُ مَا غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَرِيمِ؛ ای انسان، چه باعث شد که به خدای کریم بزرگوار خود مغرور گشتی (و نافرمانی او کردی)» استفهامى است توبيخى كه انسان را به‌صورت سؤال در برابر كفرانى مخصوص يعنى بدون عذر و بهانه مذمت مى‌كند و آن كفران مخصوص، كفران نعمت‌هاى ربى است كريم.
حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام در فرمان استاندارى مصر به مالك اشتر می‌فرماید: از خودپسندى و اعتماد به چيزى كه تو را به خودپسندى می‌اندازد و علاقه به ستايش ديگران از تو پرهيز كن؛ زيرا اين كارها بهترين فرصت‌ها را به شيطان می‌دهد تا كارهاى خوب نيكوكاران ازنظر تو نابود گردد. (1)
پی‌نوشت:
1) نهج‌البلاغه، نامه 53
به گزارش ایکنا از همدان، غرور و کبر یکی از رذیلت‌های اخلاقی انسان است که در قرآن کریم و همچنین در روایات معصومین مورد مذمت قرار گرفته است.
در قرآن کریم، در سوره انفطار به غرور و کبر انسان در مقابل پروردگار عظیم اشاره شده است که این مسئله به‌صورت پرسش مطرح شده و در اصل این پرسش یک تلنگر است که خداوند می‌فرماید يَا أَيُّهَا الْإِنْسَانُ مَا غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَرِيمِ ای انسان، چه باعث شد که به خدای کریم بزرگوار خود مغرور گشتی (و نافرمانی او کردی)».
اين آيه انسان را مورد عتاب قرار داده، منظور از اين انسان، افرادى هستند كه منكر روز جزايند، چراکه به دنبال اين آيات فرموده كَلَّا بَلْ تُكَذِّبُونَ بِالدِّينِ چنین نیست (که شما کافران پنداشتید که معاد و قیامتی نیست) بلکه شما (از جهل) روز جزا را تکذیب می‌کنید.» (انفطار/ آیه ۹)
مشخص است كه تكذيب يوم الدين، كفر و مستم انكار تشريع دين است، و اين انكار هم مستم انكار ربوبيت خداى تعالى است و اگر چنين شخصى را انسان خواند، براى اين بود كه حجت و يا شبيه حجتى باشد براى اينكه بفهماند نعمت‌هايى كه در آيات بعد مى‌شمارد تمامی‌اش براى تك تك انسان‌ها نيست، بلكه مجموع آنها ثابت است براى تمام انسان‌ها.
در اين آيه مى‌بينيم كه غرور را معلق به دو صفت ربوبيت» و كرم» خدا كرده و اين بدان منظور بوده كه بفهماند علت عتاب و توبيخ چه بود، و حاصلش اين است كه تمرد مربوب و سرگرمى و فرو رفتن سراپايش در معصيت ربى كه مدبر امر او است و نعمت‌هاى ظاهرى و باطنی‌اش سراپاى وجود او را فرا گرفته، كفرانى است كه هيچ فطرت سليمى در زشتى آن شک ندارد.
کفرانی که بدون دغدغه مرتكبش را مستحق عقاب مى‌داند، مخصوصا در موردى كه رب منعم، كريم هم باشد، يعنى اگر نعمتى مى‌دهد و عطايى مى‌كند هيچ قسم سودى را براى خود منظور ندارد و علاوه بر اين در احسانى كه مى‌كند بدی‌ها، نادانی‌ها و نافرمانی‌هاى مربوب را در نظر نمى‌گيرد و از همه اغماض مى‌كند، كه كفران چنين ربى باز هم زشت‌تر و توجه عتاب و مذمت شديدتر و روشن‌تر است.
پس اينكه فرمود يا ايها الانسان ما غرك بربك الكريم استفهامى است توبيخى كه انسان را به صورت سؤال در برابر كفرانى مخصوص يعنى بدون عذر و بهانه مذمت مى‌كند و آن كفران مخصوص، كفران نعمت‌هاى ربى است كريم.
انسان در برابر اين سؤال جوابى ندارد و نمى‌تواند بگويد پروردگار كرم تو مرا مغرور كرد، چون پروردگارش قبلا به زبان انبيايش به او پيام داده بود كه لئن شكرتم لازيدنكم و لئن كفرتم ان عذابى لشديد»(ابراهیم/آیه۷).
برگرفته از تفسیر نمونه
درباره این سایت